Χάρης Μπακιρτζής
Κ. Χαραλάμπους
Ελληνικά 12
4/1/2021
Σε ένα δοκίμιο εξηγήστε το συνεχές ενδιαφέρον για το έργο Η Τιμή και το Χρήμα σε διαφορετικό πλαίσιο και χρόνο. Βεβαιωθείτε ότι υποστηρίζετε τα επιχειρήματά σας με αναφορές στα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας. Σελίδες 30-31
Το μυθιστόρημα του Κωσταντίνου Θεοτόκη Η Τιμή και το Χρήμα, με τη πρώτη του έκδοση το 1914, περιείχε θέματα μοναδικά για την εποχή του. Ένα από τα κεντρικά θέματα, είναι η κατώτερη θέση της γυναίκας και η εκμετάλλευση της, κάτι το οποίο κριτικάρει ο αφηγητής. Ο λόγος για τον οποίον το θέμα είναι τόσο σημαντικό για το βιβλίο, είναι γιατί έχει να κάνει με ένα διαχρονικό ζήτημα που υπάρχει εδώ και δεκαετίες, κάτι που του δίνει τη διαχρονική του αξία. Το θέμα παρουσιάζεται κυρίως μέσα από την πλούσια χαρακτηρολογία της ιστορίας, με χαρακτήρες σαν την Ρήνη να συμβολίζει τα νέα ήθη, της αυτόνομης και ανεξάρτητης γυναίκας και τον Σπύρο να συμβολίζει τα παλιά, παραδοσιακά ήθη.
Αρχικά, ένα παράδειγμα είναι η συζήτηση ανάμεσα στον Αντρέα, τον Αντώνη και του Σπύρου, η οποία περιέχει και μερικές προσημάνσεις για το μέλλον. Στη συζήτηση τους, λογομαχούν για το τι έχει μεγαλύτερη αξία σε μία γυναίκα. Ο Αντρέας και ο Αντώνης υποστηρίζουν πως μεγαλύτερη αξία μιας γυναίκας προς τον άντρα έχει η ομορφιά της και η εργασία της στο σπίτι. Για τον Σπύρο, μεγαλύτερη αξία έχει η προίκα που έρχεται μαζί με τον γάμο. Ένα παράδειγμα της χρήσης προσήμανσης από τον συγγραφέα, βρίσκεται στη σελίδα 30, όπου ο Αντώνη λέει στον Αντρέα «Πάρτηνε. Αυτή είναι γυναίκα για το σπίτι σου» κάτι το οποίο είναι προσήμανση για την κλοπή της Ρήνης από τον Αντρέα. Ο λόγος για τον οποίον όμως αυτή η φράση του Αντρέα είναι σημαντική προς το ζήτημα του ρόλου της γυναίκας, είναι επειδή πολλοί άντρες, σε αυτή την περίπτωση ο Αντρέας, ποθούν μία γυναίκα μονάχα για την εργατικότητα της στο σπίτι. Μάλιστα, ο ίδιος φανερώνει απευθείας τι αναζητά σε μία γυναίκα, όταν θαυμάζει την Ρήνη γιατί είναι «αμελέτητη και δουλεύτρα» (31), που δείχνει ακόμα περισσότερο το πως πολλοί άντρες της εποχής προτιμούσαν αμόρφωτες γυναίκες που δεν μπορούν να αντισταθούν ενάντια σε εντολές και να έχουν την δική τους γνώμη . Επιπρόσθετα, προς το τέλος της συζήτησης και του κεφαλαίου, αφού ο Αντρέας εκφράζει ότι δεν τον ενδιαφέρει το ότι η Ρήνη είναι φτωχή, ο Σπύρος απαντά λέγοντας «Τάλαρα μου λες; Αυτά είναι οι Θεοί σε τούτην τη γης! Φάε αγάπη μωρέ!» (31). Εδώ φαίνεται ένα από τα παλιά και παραδοσιακά χαρακτηριστικά του Σπύρου, ο οποίος δίνει λίγη αξία στη γυναίκα και μεταχειρίζεται τον γάμο ως απλά ένα οικονομικό κέρδος για τον ίδιο. Τέλος, ακόμα και αν οι 3 άντρες έχουν διαφορετικές απόψεις, έχουν κάτι παρόμοιο, και αυτό είναι το ότι μεταχειρίζονται την Ρήνη σαν ένα αντικείμενο, μιλώντας πάντα μόνο για την εμφάνιση της και της υπηρεσίες της στο σπίτι. Έτσι, μέσα από χαρακτήρες σαν τον Αντρέα, τον Αντώνη και τον Σπύρο, σε αυτή την περίπτωση μέσα από την συζήτηση ανάμεσα τους, το περιβάλλον του μυθιστορήματος γεμίζει παραδοσιακά ήθη και παλιές ιδέες . Όμως, μέσα στο ίδιο περιβάλλον, ο συγγραφέας τοποθετεί την Ρήνη, η οποία έρχεται σε αντίθεση με αυτά τα ήθη, συμβολίζοντας την αυτονομία της γυναίκας και την ισότητα της με τους άντρες.
Ένα κρίσιμο παράδειγμα το οποίο παρουσιάζει με ακρίβεια τον πρωτοποριακό ρόλο της Ρήνης, βρίσκεται στην τελευταία σκηνή του βιβλίου. Μετά από την ένταση της Σιόρας Επιστήμης και την τελική της απόφαση να δώσει στον Αντρέα όλη την προίκα της, ο Αντρέας πηγαίνει στο σπίτι της και ανακοινώνει στην Ρήνη ότι «επιτέλους» μπορούν να παντρευτούν. Αλλά, αντί να χαρεί η Ρήνη, θυμώνει, λέγοντας «Όχι. Εδώ είναι ο χωρισμός μας. Θα πάω σε ξένα μέρη… θα δουλέψω για με και για να κουναρήσω το παιδί που θα γεννηθεί… Όχι, δεν έρχομαι! Είμαι δουλεύτρα∙ ποιόνε έχω ανάγκη;» (103). Οι φράσεις της Ρήνης παρουσιάζουν την αυτονομία που έχει ανέπτυξε όταν την είχε αφήσει ο Αντρέας, και ως αποτέλεσμα, όταν τελικά γυρνάει για να την παντρευτεί, η ίδια έχει καταλάβει ότι όχι μόνο την έχει εκμεταλλευτεί, αλλά και το ότι δεν τον χρειάζεται. Έτσι, ανεξάρτητη πια, φεύγει μακριά από την Κέρκυρα, μία απόφαση με συμβολική αξία, αφού ο συγγραφέας προβάλλει την Ρήνη ως το πρότυπο της ανεξάρτητης και αυτόνομης γυναίκας του 20ου αιώνα, κάτι που συσχετίζεται με το ζήτημα της ισότητας, το οποίο παρέχει στο μυθιστόρημα μία διαχρονική αξία λόγο των θεμάτων του.
Συμπερασματικά, ο Κωσταντίνος Θεοτόκης χρησιμοποιεί μία χαρακτηρολογία με χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν τα ήθη και τις ιδεολογίες του πλαισίου του βιβλίου, σαν τον Αντρέα και τον Σπύρο, καθώς και τον πρωτοπόρο ρόλο της Ρήνης, η οποία συμβολίζει τα νέα ήθη και την ανεξάρτητη γυναίκας που δεν εξαρτάται από τον άντρα της . Δημιουργείται μία μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στην ίδια και την κοινωνία στην οποία βρίσκεται, κάτι που καταλήγει με την Ρήνη να φεύγει μακριά από την Κέρκυρα¬∙ μία συμβολική απόφαση που αναπαριστά την απόδραση της γυναίκας από τις προσδοκίες που έχουν τοποθετηθεί για αυτήν.
Χάρη μου, παρουσιάζεις αρκετά θετικά στοιχεία όπως δομή, κατανόηση και ανάπτυξη. Μπράβο σου! Η εργασία θα ήταν ακόμη καλύτερη αν δινόταν περισσότερη έμφαση στα ακόλουθα:
Α) θεματολογία: Θα μπορούσες να αναφερθείς πέρα από την ισότητα των φύλων και σε άλλα ζητήματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος όπως είναι η υπεραξία του χρήματος και ο έρωτας.
Β) χαρακτηρολογία: θα μπορούσες να αναφερθείς στους εσωτερικούς μονολόγους, στη χρήση του παντογνώστη αφηγητή και στην παρουσία των δευτερευόντων χαρακτήρων που αναδεικνύουν τους πρωτεύοντες
Γ) αφηγηματικές τεχνικές: θα μπορούσες να αναφερθείς στο λιτό ύφος του Θεοτόκη και στον πλούτο εκφραστικών σχημάτων
Κριτήριο Α: 7.5
Κριτήριο Β: 5.5
Κριτήριο Γ: 5
Κριτήριο Δ: 4
Comments
Post a Comment